احتمالاً ایده ساخت اپلیکیشن دارید یا کسی را میشناسید که به شما پیشنهاد ساخت اپلیکیشنی کاربردی و خاص داده است. رویای کسب درآمد از اپلیکیشن خیلی شیرین است؛ ولی این رویا زمانی دستیافتنی میشود که ایده را زنده کنید. چطور؟
اینجاست که سروکلهٔ نسخه MVP اپلیکیشن پیدا میشود. چیزی که خیال شما را از یک موضوع راحت میکند: آیا ایده ساخت اپلیکیشن من در دنیای واقعی هم کار میکند؟
خب، بیایید در این مقاله ببینیم منظور از MVP چیست و چه اهمیت و سودی برای شما دارد. پس از آن هم مراحل آمادهکردن کمینه محصول پذیرفتنی (MVP) را با هم بررسی میکنیم.
فهرست مطالب
ToggleMinimum Viable Product که ما آن را با MVP یا کمینه محصول پذیرفتنی میشناسیم، بهطور کلی یعنی نسخهای از محصول که فقط شامل ویژگیهای ضروری است. این نسخه با کمترین تلاش برای دریافت بازخورد، یافتن مشکلات و همچنین جذب سرمایه آماده میشود.
حالا منظور از نسخه MVP اپلیکیشن چیست؟ آمادهکردن اپلیکیشنی که حداقل امکانات و ویژگیها را دارد تا نشان دهد چه مشکلی را چطور حل میکند.
مثلاً فرض کنید به فکر لانچ اپلیکیشن فیتنس افتادهاید، اینجا نسخه MVP اپلیکیشن میتواند یک نسخهٔ ساده از ایدهٔ شما با ویژگیها و امکاناتی مثل ورود و خروج کاربر، پروفایل سادهٔ کاربر، اعلان و پوش نوتیفیکیشن یادآوری تمرین و چند برنامهٔ تمرینی باشد. باقی امکانات مثل پروفایل حرفهای کاربر همراه با جزئیاتی مثل تاریخچهٔ تمرینات، مدالها و گیمیفیکیشن هم بماند برای مراحل بعدی.
اجازه دهید از یک تصویر معروف استفاده کنم:
نسخه MVP قرار است به مخاطب اولین پیام را برساند؛ مثل همان چیزی که در تصویر میبینید: قرار است از یک نقطه به نقطهٔ دیگر جابهجا شوید.
این مسیری که باید طی کنید، اعتبارسنجی ایده، بهبود تدریجی و اطمینان از این است که اپلیکیشن در هر مرحله ارزشی واقعی و متفاوت ارائه میکند. اسکیتبورد اول (MVP) به مخاطب میگوید شما میخواهید چه مشکلی را برای چه کسی حل کنید.
ولی دلیل فکرکردن به نسخه MVP اپلیکیشن چیست؟ چرا به آن نیاز داریم؟ بیایید ببینیم.
اجازه دهید با پرسشی ساده شروع کنم: به نظرتان اگر اسنپ تصمیم میگرفت همان اول کار با سوپر اپلیکیشنی شبیه به چیزی که حالا دارد، شروع کند، به کجا میرسید؟
قطعاً نه از نظر زمانی و نه از نظر مالی چنین کاری در ابتدا شدنی نبود؛ حتی اگر پول هم داشتند، ریسک چنین کاری بسیار بالا بود. آنها در ابتدا به دنبال یک چیز بودند: رساندن مسافر به راننده بر اساس نزدیکی و فاصلهٔ آنها.
همین مثال را در نظر بگیرید تا دلایل و اهمیت داشتن نسخه MVP اپلیکیشن را بررسی کنیم.
تحقیقات بازار یکی از مراحل لانچ اپلیکیشن است که در آن اعتبار ایدهٔ خودتان را میسنجید. یعنی چه؟ ایدهٔ شما حتی اگر منحصربهفردترین ایده هم باشد، باید از نگاه بازار و مخاطب هدف اپلیکیشن سنجیده شود!
شما قبل از هرگونه سرمایهگذاری – چه زمانی و چه مالی – باید مطمئن شوید بازار به راهحل شما واقعاً نیاز دارد. شاید باورتان نشود، ولی دلیل اول شکست اغلب اپلیکیشنها، عدم نیاز بازار است (منبع: TheWebAppMarket).
ولی مشکل اصلی اینجاست تحقیقات دقیق بازار هم همیشه جواب درستی به ما نمیدهد و نمیتوان بر اساس آن ریسک کرد. چرا؟ اغلب اوقات، مردم در نظرسنجیها نظر واقعی خود را به دلیل مختلف پنهان میکنند.
نمونههای زیادی وجود دارد که از این ادعا پشتیبانی میکنند. مثلاً Dinnr استارتاپی بود که طی نظرسنجی متوجه شد ۷۰ درصد بازار هدف از آنها خرید خواهند کرد؛ ولی در عمل، فقط ۱۲ سفارش در هفتهٔ اول ثبت شد.
مشکل اصلی این بود نیاز واقعی بازار در این تحقیقات دیده نشده بود؛ شاید مردم نسبت به یک ایده مشتاق باشد، ولی فقط زمانی که واقعاً از اپلیکیشن استفاده کنند، به شما میگویند چه فکری میکنند.
خب، در این قضیه، نقش نسخه MVP اپلیکیشن چیست؟ این نسخه به شما اجازه میدهد ایده و اپلیکیشن خود را در واقعیت بسنجید. آیا واقعاً کار میکند؟ آیا واقعاً به آن بازار نیاز دارد؟ یک مسئله را در نظر بگیرید: هدف شما در این مرحله سنجیدن اعتبار ایده و نیاز و تقاضای بازار است و نه جذب مشتری!
یک نمونهٔ موفق هم با هم ببینیم؟ ایدهٔ خرید از خواربارفروشی محلی و تحویل در خانه به ذهن بنیانگذاران Instacart رسید؛ ولی آنها منابع و زیرساختهای لازم برای شروع قدرتمند نداشتند. آیا از رویای خود دست کشیدند؟ نه، بهجای آن نسخه MVP اپلیکیشن را بالا آوردند؛ یک نسخهٔ ساده و بدون سیستم اتوماتیک خرید و تحویل!
بنیانگذاران Instacart خودشان به فروشگاه میرفتند، سفارشها را میخریدند و در خانهٔ مشتریان تحویل میدادند؛ یعنی بخش بزرگی از فرایند خرید بهصورت دستی انجام میشود، ولی از دید مشتری همهچیز خودکار به نظر میرسید.
نسخه MVP اپلیکیشن به آنها کمک کرد تا خیلی زود بازار را بسنجند و بازخورد بگیرند؛ آن هم بدون سرمایهگذاری زیاد و فراهمکردن زیرساختها. پس از اطمینان از تناسب اپلیکیشن با بازار و دریافت بازخورد خوب، آنها زیرساختهای لازم را ایجاد کردند، اپلیکیشن را بهبود بخشیدند و فرایند ثبت سفارش، خرید و تحویل را خودکار کردند.
از طرفی، با نسخه MVP اپلیکیشن پاسخ پرسشهای زیر را هم میفهمید:
ساخت اپلیکیشن به پول نیاز دارد؛ حتی سادهترین اپلیکیشن! حالا اینجا نقش نسخه MVP چیست؟ شما برای راهاندازی این نسخه خیلی کم هزینه میکنید و اگر شکست خوردید، ضرر زیادی نکنید.
به زبان سادهتر، این نسخه به شما کمک میکند در میلیونها تومان و صدها ساعت برای ساخت اپلیکیشن صرفهجویی کنید! نه اینکه کلی هزینه کنید و بعد تازه متوجه شوید بازار آن را نمیخواهد.
از طرفی، روش کسب درآمد از اپلیکیشن خودتان را هم میتوانید با همین نسخه امتحان کنید تا ببینید کدام گزینه برای شما سودآور است و مخاطب با آن هم مشکلی ندارد و استقبال میکند.
مثلاً شاید فکر کنید مدل فریمیوم بهترین روش برای شماست؛ چراکه طبق تحقیقات متوجه شدید رقبا از این مدل استفاده میکنند. با این حال، با نسخه MVP اپلیکیشن و بر اساس بازخورد کاربران میفهمید مثلاً نمایش تبلیغات در اپلیکیشن (مثل نمونههای زیر) برای شما رویکرد بهتری است.
این تستها زمانی که هزاران کاربر گرفتید، ممکن است خطرناک و نشدنی باشد؛ ولی نسخه MVP اینطور نیست. در آخر اینکه اضافهکردن برخی ویژگیها را به تعویق میاندازید تا زمانی که مطمئن شوید واقعاً بازار آنها را میخواهد؛ همین مسئله هزینهها را کاهش میدهد.
وقتی قرار باشد اپلیکیشن را با حداقل ویژگیها و امکانات به بازار عرضه کنید، سریعتر آن را منتشر میکنید. بازار اپلیکیشن حسابی شلوغ است و شاید منتظرماندن تا بالاآوردن نسخهٔ کامل به ضررتان تمام میشود؛ مثلاً رقبا با نسخه MVP قبل از شما سهم خوبی از بازار بگیرند.
یک مسئله را هم در نظر بگیرید: گاهی اوقات، یک نیاز فوری و ضروری ایجاد میشود که باید خیلی سریع به آن پاسخ داد. نسخه MVP اپلیکیشن کمک میکند خیلی زود و با ویژگیهای حداقلی این نیاز را رفع کنید و بعد به فکر توسعه باشید.
کسی که از اپلیکیشن شما استفاده میکند، منبع اصلی موفقیت شماست. وقتی او راضی باشد، میتوانید به آیندهٔ درخشان فکر کنید. به همین دلیل، همیشه اشاره میکنیم به بازخوردها و نظرات کاربران در جاهای مختلف با دقت زیاد گوش دهید.
خطاها و مشکلاتی در زمان ساخت هر محصولی از جمله اپلیکیشن و بازی موبایل از دید ما پنهان میماند؛ خطاها و مشکلاتی که در عمل خودشان را نشان میدهند. اینجاست که کاربران بعد از استفاده از نسخه MVP اپلیکیشن به کمک شما میآیند؛ میفهمید چه چیزی درست کار نمیکند!
از طرفی، ویژگیها و امکاناتی قرار است به اپلیکیشن اضافه شود که میتوان در این مسیر به بازخورد کاربران هم نگاه کرد؛ چه چیزی آنها بیشتر از همه نیاز دارند؟ چرخه فیدبک را حتماً در نظر بگیرید. یعنی چه؟ کاربر به شما بازخورد میدهد، شما آن را تجزیهوتحلیل و اعمال میکنید، دوباره بازخورد میگیرید و این چرخه را ادامه میدهید.
نسخه MVP اپلیکیشن اوبر که آن زمان با نام Ubercab شناخته میشد، در سال ۲۰۱۰ عرضه شد. کاربر با کمک این نسخه فقط میتوانست تاکسی اینترنتی بگیرد. در آن زمان هم تعداد تاکسی آنها کم و فقط در منطقهٔ سانفرانسیسکو بود.
آنها با کمک این نسخه توانستند بازخوردهای هر مشتری را جمعاوری کنند. آرامآرام بر اساس آنچه کاربران میگفتند، ویژگیهای جدید اضافه کردند؛ ویژگیهایی مثل تخمین کرایه و اتصال به کیف پول گوشی موبایل. این چرخه همچنان ادامه دارد…
نگهداری از اپلیکیشن و رفع مشکلات در نسخه MVP ایمنتر است؛ چراکه هنوز تعداد کاربران زیاد نیست و تصویر بدی در بازار ایجاد نمیشود.
از طرفی، همین مسئله به شما کمک میکند اعتماد کاربران را جلب کنید و ارتباط صمیمی با آنها داشته باشید؛ چراکه آنها میبینند شما به تجربه آنها اهمیت میدهید. همین پایگاه طرفداران راضی در آینده به برگ برنده برای جذب کاربر جدید تبدیل میشود.
هیچ سرمایهگذاری بودجه کلانی روی یک ایدهٔ خام خرج نمیکند! حتی اپلیکیشنی که مشکلی را بهشکلی خوب حل میکند هم کافی نیست. ایدههایی که عالی به نظر میرسند، بارها شکست خوردند و همین مسئله باعث شده است سرمایهگذاران محتاط عمل کنند.
سرمایهگذار در وهلهاول به یک چیز اهمیت میدهد: سود و نرخ بازگشت سرمایه. برای تامین سرمایه، باید به آنها ثابت کنید اپلیکیشن شما نیاز واقعی بازار را دیده است و رفع میکند؛ این اپلیکیشن میتواند نرخ بازگشت سرمایه خوبی رقم بزند.
شما باید پاسخ خوبی برای پرسشهای زیر داشته باشید:
خب، نقش نسخه MVP اپلیکیشن چیست؟ به شما اجازه میدهد به همهٔ پرسشهای سرمایهگذار با دادههای واقعی بهشکلی جذاب پاسخ دهید. رسیدیم به بخش عملی مقاله 🙂
مستقیم برویم سر اصل مطلب؟
باید به اهداف اصلی خود از ساخت اپلیکیشن فکر کنید؛ ولی اینجا مسئلهٔ اصلی این است که چرا میخواهید نسخه MVP اپلیکیشن را بسازید؟ اهداف مختلفی میتوان در این مرحله داشت:
پرسونای کاربر اپلیکیشن را در این مرحله مشخص کنید؛ منظورمان همان کاربر ایدئالی است که شما برای او اپلیکیشن را قرار است بسازید.
پرسونای کاربر اپلیکیشن به شما کمک میکند هم نیازهای بازار هدف را درک کنید و هم بدانید چطور میتوان اپلیکیشن را برای آنها مفید و جذاب کرد. بدون تدوین پرسونای کاربر اپلیکیشن، نسخه MVP نمیتواند انتظارات شما را برآورده کند.
در مقالهٔ «چگونه پرسونا کاربر اپلیکیشن را آماده کنیم؟» مفصل دربارهٔ این موضوع صحبت کردیم. پیشنهاد میکنیم این مقاله را پس از خواندن مراحل ساخت نسخه MVP مطالعه کنید.
خیلی شفاف مشخص کنید اپلیکیشن شما را چه چیزی متمایز میکند و اصلاً چرا بازار هدف باید آن را انتخاب کنند؟
برای شروع، باید یک رقبای مستقیم و غیرمستقیم را شناسایی کنید. پس از آن، نقاط قوت و ضعف آنها را درک کنید و ببینید چه راهحل و پیشنهادی برای کاربر شما دارد. از طرفی، یک سری شکاف و جای خالی هم مشخص کنید که اپلیکیشن شما قرار است آنها را پر کند.
در مرحلهٔ بعد، روی مزایای منحصربهفرد اپلیکیشن خود تمرکز کنید و اینکه چطور مشکلات را متفاوت یا موثرتر از دیگر رقبا حل میکند. از خودتان بپرسید:
ارزش پیشنهادی شما باید بهطور خلاصه پاسخ این پرسشها را در بر بگیرد و برای کاربران بالقوه مشخص کند چرا اپلیکیشن شما بهترین انتخاب برای رفع نیازهای آنهاست.
بله، گفتیم نسخه MVP اپلیکیشن راهی ارزان و سریع برای شروع است؛ ولی ساخت همان هم به منابع مالی و انسانی نیاز دارد. ۲ موضوع را در نظر بگیرید:
وقتی خبر از جیب خود داشته باشید، بهتر میتوانید اولویتبندی کنید و مشخص کنید پول را برای چه چیزی خرج کنید.
یک تاریخ مشخص برای آمادهشدن نسخه MVP اپلیکیشن مشخص کنید و پس از آن، تمام فعالیتها از تحقیق گرفته تا بازاریابی را زمانبندی کنید. مطمئن شوید همهچیز طبق این جدول زمانی پیش میرود.
یادتان است هدف از ساخت MVP چیست؟ هدف اصلی این است فرضیه و ایدهٔ خودتان را با کمترین تلاش و منابع آزمایش کنید. بر اساس اطلاعاتی که از کاربر و رقبا جمعآوری کردهاید، ویژگیهای اصلی را مشخص کنید؛ یعنی بدانید حداقل ویژگیها و امکاناتی که باید عرضه کنید، چیست.
پس از آن هم به سراغ توسعه نسخه MVP اپلیکیشن بروید. این نسخه میتواند به شکلهای متفاوت طراحی شود؛ مثلاً اوبر به سراغ نسخه MVP مبتنی بر یک ویژگی رفت و روی همان هم تمرکز کرد.
Instacart را به خاطر دارید؟ یک مدل هم میشود همان کاری که آنها انجام دهند: بخشی از کار را خودتان بهصورت دستی انجام دهید.
نسخه MVP اپلیکیشن شما در دست کاربران اولیه است! هر بازخوردی را در هر جایی جمعآوری کنید. این بازخوردها نهتنها اعتبار ایدهٔ شما را مشخص میکنند، بلکه مسیر توسعه و بهبود اپلیکیشن را برای شما تعیین میکنند.
علاوه بر جمعآوری نظرات کاربران در فضاهای مجازی و در تماسهای آنها با شما، به فکر نظرسنجی هم باشید. این نظرسنجی باید بهشکلی طراحی شود که به پرسشهای زیر پاسخ دهد:
نسخه MVP ذاتاً موقتی است و باید در یک زمانی تصمیم بگیرید که قرار است رها کنید یا با اصلاح و توسعه بمانید. حالا چه راههایی بعد از جمعآوری بازخوردها و تجزیهوتحلیل آنها پیش روی شماست؟ ۳ رویکرد:
اگر بازخوردها نشاندهندهٔ پتانسیل محصول برای موفقیت است، ولی چیزهایی برای بهبود وجود دارد، تکرار بسیار مهم میشود. یعنی چه؟ یعنی بهبود ویژگیها و احتمالاً اضافهکردن قابلیتهای جدیدی که با نیازهای کاربران هماهنگ باشند.
در صورتی که نسخه MVP اپلیکیشن توانست بازخوردهای مثبت و خیلی خوبی بگیرد و با تقاضای خوبی از سمت بازار روبهرو شد، زمان ساخت است؛ یعنی سرمایهگذاری بیشتر و توسعه کامل اپلیکیشنی که نسخه MVP آن آزمایش را با موفقیت پشت سر گذاشته است.
متاسفانه شاید نتایج و بازخوردها به سمتی برود که مجبور شوید ایده ساخت اپلیکیشن خودتان را رها کنید. اگر بازخوردها نشان میدهند اپلیکیشن نمیتواند نیازهای بازار را برآورده کند یا علاقه و تقاضای خوبی در بازار وجود ندارد، منطقی است از خیر ایدهٔ خود بگذرید.
این تصمیم دشواری است، ولی میتوانید منابع و زمان را برای ایدهٔ بعدی صرف کنید.
نسخه MVP اپلیکیشن باید به دست کاربران اولیه برسد. راههای مختلفی برای این کار دارید:
در کنار این روشها، میتوانید از خدمات ادیوری برای تبلیغات نصب اپلیکیشن استفاده کنید. ما به شما به ۲ شکل کمک میکنیم: هم تبلیغ اپلیکیشن و گرفتن مشتری و هم کسب درآمد.
ایده: میتوانید در این مرحله دریافت نسخه MVP اپلیکیشن را به گرفتن شمارهتلفن یا ایمیل گره بزنید؛ مثلاً پس از واردکردن شمارهتلفن، لینک دانلود اپلیکیشن پیامک شود. به این ترتیب، میتوانید تعداد کاربران اولیه را خودتان کنترل کنید.
در این مقاله به شما گفتیم نسخه MVP اپلیکیشن چیست و چه فایدهای برای شما دارد. در ادامه هم مراحل ساخت را با هم مرور کردیم. اگر دغدغهای در این زمینه دارید، میتوانید در بخش نظرات بنویسید تا با کمک کارشناسان باتجربه ادیوری به آنها پاسخ دهم.