شما نه در زندگی خودتان و نه در زمان جذب مخاطب برای اپلیکیشنی که دارید، نمیتوانید تمام افراد را راضی و خوشحال کنید!
از طرفی، همه به شما نیاز ندارند و اپلیکیشنتان به درد تمام افراد جامعه نمیخورد.
اینجاست که پای موضوع مهمی بهنام شناخت مخاطب هدف اپلیکیشن به میان میآید؛ مخاطبی که به اپلیکیشن شما نیاز دارد و این اپلیکیشن میتواند زندگی او را بهنحوی بهتر کند.
در این مقاله، قرار است دربارهٔ همین موضوع و راههای پیدا کردن مخاطب هدف اپلیکیشن با شما صحبت کنیم. در آخر هم ببینیم مخاطبان ۴ اپلیکیشن در حوزههای مختلف، چه ویژگیهایی دارند.
پس تا انتهای مقاله حتماً همراه ما باشید!
فهرست مطالب
Toggle۳ چیز را باید هنگام تحقیقات بازار برای یک اپلیکیشن جدید در نظر داشته باشید:
بهطور کلی، شما هم باید خصوصیات مخاطبان را بشناسید و هم بدانید چرا و با چه هدفی از اپلیکیشن شما استفاده میکنند.
اما چرا شناخت مخاطب یکی از گزینههای اصلی است؟
شناخت مخاطب هدف اپلیکیشن یک بازی دوسربرد است:
حتی منحصربهفردترین محصول در دنیا هم مخاطبِ خاص خودش را دارد. درک این مسئله که اپلیکیشن فقط برای بخشی از جامعه مناسب است، به شما در طراحی رابط کاربری (UI)، تعیین مدل کسب درآمد و ویژگیهای اپلیکیشن کمک میکند.
نهتنها شناخت مخاطب در طراحی و محتوا نقش دارد، بلکه پایه و اساس بازاریابی و تبلیغ اپلیکیشن قبل از عرضه و پس از آن است.
با این تفاصیل، وقتی مخاطب را بشناسید:
این مسئله حتی در جزئیات هم اهمیت دارد؛ مثلاً رنگ، اندازهٔ فونت و حتی متن دکمه.
برای مثال، آیا افراد میانسال به همان محیط و رنگی علاقه دارند که نوجوانان دوست دارند؟
اما چطور میتوانیم مخاطبی را پیدا کنیم که از ارزش پیشنهادی ما بهره ببرد؟ این چیزی است که در بخش بعدی به شما خواهیم گفت.
بیشتر بخوانید: بهینه سازی اپلیکیشن برای اپ استور (ASO) چیست؟
هر روز صدها اپلیکیشن جدید به اپاستورها اضافه میشوند؛ پس اگر برنامهٔ مشخصی برای جذب مخاطب نداشته باشیم، اپلیکیشن ما مثل یک سوزن در انباه کاه گم میشود.
اما مردم وقتی اپلیکیشنی را نصب و از آن استفاده میکنند که به این باور برسند:
یا اصلاً از اطرافیانتان شروع کنید. از آنها دربارۀ علایق و سلایقشان بپرسید و پاسخهایشان را تحلیل کنید.
اگر فکر میکنید اپلیکیشن شما به گروه خاصی تعلق دارد، برای مصاحبه با آن گروه، برنامهای بریزید و با آنها مستقیماً وارد گفتوگو شوید. میتوانید نظرسنجی آنلاین بسازید و نتایج را تحلیل کنید.
یک راه دیگر استفاده از فوکوس گروپ یا گروه تمرکز است. در این روش، گروهی از افراد را انتخاب میکنید و اجازه میدهید دربارۀ محصولی که به آنها معرفی میکنید، آزادانه تبادل نظر کرده و احساساتشان را بیان کنند.
از این طریق، میتوانید بسیاری از سؤالات خود را که نیازمند بینش عمیقتر و تعامل با مخاطبان است، بپرسید و پاسخها را بهتر درک کنید.
تمام اطلاعاتی که از این راهها به دست میآورید، قابل نقدوبررسی هستند و به شما کمک میکنند در مسیر درست قرار بگیرید و مطابق با نیاز مشتری عمل کنید.
ضمن آنکه پاسخهای افراد، وقتی لازم است کانالهای بازاریابی خود را اولویتبندی کنید، مفید خواهد بود.
کتاب «گفتوگو با مردم» نوشتۀ «گیف کنستابل» و «فرنک ریمالوسکی» در همین رابطه است. این کتاب برای یافتن افرادی برای مصاحبه، گفتوگوهای مؤثر با مردم و بهرهگیری از اطلاعات بهدستآمده از آن، کاربرد بسیاری دارد.
فروم جایی است برای اظهارنظر آنلاین دربارۀ نیازها و مشکلات. در چنین بسترهایی، کاربران مسائل و مشکلات خود را با دیگران در میان میگذارند و از آنها تقاضای پاسخ و کمک میکنند.
بررسی این دغدغهها، یک سرنخ مهم برای درک دقیق نیاز مخاطب به شما ارائه میدهد و کمکتان میکند اپلیکیشن خود را در آن زمینهها بهبود دهید.
از طرفی هم بهترین راه برای شناخت نیازها و مشکلات کاربران است؛ مشکلاتی که شما با اپلیکیشن خود، میتوانید حل کنید.
در اولین قدم، گروههای آنلاین (مثلاً در تلگرام یا لینکدین) و فرومها را پیدا و لیست کنید. حالا، نوبت زیرنظر گرفتن و بررسی مداوم آنها است.
با این کار، میتوانید به فهرستی از مهمترین و جدیترین مشکلات و دغدغههای کاربران دست پیدا کنید. تحلیل و بررسی این فهرست، همان قدم اصلی است. جایی که متوجه نقاط قابلبهبود اپلیکیشن خود میشوید.
بله! رقبا هم میتواننددر شناخت مخاطب هدف اپلیکیشن به شما کمک بزرگی کنند. آنها مسیری مشابه را قبل از شما طی کردهاند و حتماً اطلاعات خوبی در دست دارند.
به عبارتی، مخاطب اپلیکیشن رقیب تا حدود زیادی مخاطب اپلیکیشن شماست.
یکی از سادهترین راهها این است که بخش نظرات کاربران را در وب سایت یا صفحهٔ اپلیکیشن آنها بررسی کنید. به کلمات و نکاتی که بیان کردهاند، توجه کنید.
از دل رضایتمندیها، میتوانید به نقاط قوت و از میان شکایتها، میتوانید به نقاط ضعف پی ببرید. یک بررسی دقیق از این بخش شما را با نیازها و خواستههای کاربران آشنا میکند.
همچنین میتوانید فعالیت آنها را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید. محبوبترین پستهای رقبا را بیابید، کاربران فعال آنها را شناسایی کنید و سری به پروفایلشان بزنید.
این کار اطلاعات زیادی دربارۀ آنها به شما میدهد و شما را در برنامهریزی عملکرد محصولتان یاری میکند.
کمی پیشتر بروید و اثربخشی کمپینهای بازاریابی رقبا و استراتژیهای بهینهسازی صفحهٔ اپلیکیشن (ASO) آنها را هم ارزیابی کنید تا بفهمید چه چیزی برای مخاطب هدف آنها مفید است و چه چیز خوب نیست.
شما با اپلیکیشن خود وارد بازاری میشوید که پیش از حضورتان به وجود آمده است! گزارشها و آمارهای مرتبط به شما کمک میکنند به شناخت مخاطب هدف اپلیکیشن خود دست پیدا کنید.
اطلاعاتی مثل اندازهٔ بازار، تعداد اپلیکیشنهای مشابه، متوسط هزینهای که هر کاربر پرداخت میکند، گپها و نیازهای رفعنشده.
چالشها، تجربیات و عملکردی را که بازیگران این صنعت در قالب گزارش، مصاحبه و مقاله ارائه میکنند، تحلیل کنید تا تجربیات دیگران را در ارائۀ خدمات مشابه به مخاطب بشناسید.
از طرفی، سعی کنید در این بخش، جایگاه خود را در صنعت ببینید و فهرستی از بازیگران اصلی و نحوۀ تعامل با گروههای هدفشان را هم بررسی کنید.
بیشتر بخوانید: ۶ روش تبلیغ اپلیکیشن آشپزی که معجزه میکنند!
یکی دیگر از راههای تعیین مخاطب هدف اپلیکیشن این است که از اطلاعات خودتان بهره ببرید؛ اطلاعاتی که از طریق پیشثبتنام، لندینگ اپلیکیشن یا حتی پس از نصب به دست آوردهاید.
در چنین حالتی، احتمالاً دسترسی به یک سری اطلاعات برایتان کار دشواری نباشد؛ اطلاعاتی مثل سن و جنسیت کاربران، موقعیت جغرافیایی آنها، ویژگیهایشان (که میتواند با بررسی رفتار آنها به دست بیاید)، تحصیلاتشان و شغلشان.
اگر کاربران را از طریق وب سایت جذب کردهاید، Google Analytics میتواند ابزار خوبی برای تجزیهوتحلیل عمیق مخاطبان هدف باشد.
اگر هم در شبکههای اجتماعی فعالیت داشتهاید یا سیستم CRM دارید، به گسترۀ وسیعتری از اطلاعات دربارۀ کاربر دسترسی خواهید داشت.
اطلاعاتی که با کمک این ۵ روش جمعآوری میکنید، به شما کمک میکنند مخاطبان خود را بر اساس ۴ معیار اصلی دستهبندی کنید.
بیایید این موضوع را در بخش بعدی با یکدیگر بررسی کنیم!
بیشتر بخوانید: روشها و نکات ریتارگتینگ در اپلیکیشن های موبایل
بخشبندی مخاطبان به شما کمک میکند بدانید:
و موارد دیگری که در انتها به جذب و حفظ او ختم میشوند.
به این شکل به موضوع نگاه کنید که قرار است به ۴ دوست صمیمی خود عید نوروز را تبریک بگویید. آیا یک پیام یکسان آنها را خوشحال میکند یا از یک پیام هرچند کوتاه، اما شخصی استقبال میکنند؟
بیایید ببینیم میتوانید مخاطبان خود را بر اساس چه معیارهایی تقسیمبندی کنید:
برخی از ویژگیهای جمعیتشناختی مخاطب شما عبارتاند از:
یک اپلیکیشن تناسب اندام را در نظر بگیرید. میتواند مشتریان خود را در ۳ گروه زیر دستهبندی کند:
همان طور که حدس میزنید، نمیتوان هر ۳ گروه را به یک شکل جذب کرد. اینجاست که گروهبندی به آنها کمک میکند پیامی متناسب با هر گروه آماده کنند.
از طرفی هم طراحی و ویژگیهای اپلیکیشن باید بهگونهای باشند که کار با اپلیکیشن برای هر ۳ گروه راحت باشد.
این سؤالاتی است که باید در این بخش بپرسید و مخاطبتان را بر آن اساس گروهبندی کنید تا برای مثال، بتوانید تصمیم بگیرید که اپ خود را بر اساس چه سیستم عامل بهینه کنید، رابط کاربری را رسمی طراحی کنید یا شاد و پرانرژی.
مثلاً ما ایرانیها اهل تعارفیم و شمارهکارت را بهراحتی به دیگران نمیدهیم تا بدهی خود را پس بدهند. کافی است یکی از ویژگیهای اپلیکیشن، انتقال پول از طریق شمارهتلفن باشد.
در این بخش، باید رفتارهایی را که مخاطب برای رفع نیازش انجام میدهد، بررسی و فهرست کنید. این رفتارها مربوط به حوزۀ عملکردی اپلیکیشن شما است.
بررسی این رفتار کمک میکند درک کاملتری از نیاز مخاطب داشته باشید و آن را در نظر بگیرید. برای این کار بهتر است از زوایایی که در ادامه اشاره میکنیم، به عملکرد مخاطب نگاه کنید:
بیایید به مثال اپلیکیشن تناسب اندام برگردیم. ۲ گروه خانمهای خانهدار و دانشجویان، از لحاظ خرید اشتراک تناسب اندام کاملاً متفاوت عمل میکنند.
این بار، رفتار آنها بررسی میکنیم:
آنها بهدلیل سطح درآمدی پایین، حدود ۱۵۰ هزار تومان برای تناسب اندام خود پرداخت میکنند. از طرفی، معمولاً در فرایند انتخاب خود، از موتورهای جستوجو و بررسی امتیاز اپلیکیشن استفاده میکنند. آنها بعد از استفاده از نسخۀ رایگان، حاضر به پرداخت و خرید اشتراک خواهند شد.
آنها بهطور معمول اپلیکیشن را از طریق توصیۀ دوستان، فرزندان یا شبکههای اجتماعی نصب میکنند. این گروه به استفاده از نسخۀ رایگان زیاد علاقه ندارند و از ابتدا اشتراک را خریداری میکنند.
یکی دیگر از راههای شناخت مخاطب هدف اپلیکیشن این است که بدانید میخواهید بر چه نقطهای از ذهن او تأثیر بگذارید.
وقتی ویژگیهای روانشناختی مخاطب را بدانید، تأثیرگذاری بر او و برانگیختن احساساتش برایتان سادهتر میشود.
بیایید ابتدا با هم منظورمان از ویژگیهای روانشناختی را بررسی کنیم تا بعد با کمک یک مثال، آن را روشنتر کنیم:
این موارد، همان نقاطی هستند که کاربران را به اپلیکیشن شما علاقهمند و آنها را برای استفاده از اپ شما ترغیب میکنند.
وقتی نیازها و دغدغههای مخاطب را بهطور موثر رفع کنید، شانس بیشتری برای حفظ او هم خواهید داشت.
در مثال اپلیکیشن تناسب اندام، ارزش را میتوان سلامتی در نظر گرفت و علاقه را ورزشکردن، حضور در جمعهای خانوادگی و دوستانه.
ممکن است آنها بهخاطر اضافهوزن، مدام فکرشان مشغول باشد و شبها خوابشان نبرد؛ این همان دغدغهٔ اصلی است که راه حل آن در دستان شماست.
نیاز و خواستهٔ آنها را هم میتوان برای دانشجویان (یکی از گروههای هدف) دستیابی سریع و ارزان به این هدف دانست. انگیزه هم میتواند رژیمهای غذایی کمهزینه یا کد تخفیف باشد.
روشهای شناخت مخاطب هدف اپلیکیشن را همراه با چگونگی دسته بندی مخاطبان بررسی کردیم. حالا دیگر وقت آن است که ببینیم هر اپلیکیشنی میتواند چه مخاطبی داشته باشد.
بیشتر بخوانید: ۸ روش تبلیغ اپلیکیشن سرگرمی در سال ۲۰۲۳
اگر بخواهید اپلیکیشن خود را به همۀ افراد یک جامعه معرفی کنید، سه چیز مهم را از دست دادهاید: زمان، پول و انرژی.
بالاتر اشاره کردیم که یکی از روشهای شناخت مخاطب، بررسی حوزهای است که در آن فعالیت میکنید.
به همین خاطر، قرار است مخاطبان هدف ۴ دستهبندی رایج را بررسی کنیم:
افرادی که به یادگیری چیزی علاقه یا نیاز دارند، گسترۀ وسیعی از افراد را شامل میشوند. این افراد را میتوان در این دستهبندیها قرار داد:
در بعضی منابع مثل FinanceOnline آمده است که
در این تحقیقات، تفاوتی بین نوع بازیهای موردعلاقۀ مردان و زنان شناسایی شده است. به عنوان مثال، از هر چهار گیمر موبایلی که بازی های پازلی انجام میدهند، سه نفر زن هستند.
بیشتر بخوانید: راهکارهای کاهش لغو نصب اپلیکیشن توسط کاربران
بسیاری از خردهفروشیها اپلیکیشنهای خریدی را ایجاد میکنند تا به مشتریان خود کانال دیگری از تعامل ارائه بدهند.
با این حال، با توجه به ارزیابی Think with Google حدود ۵۱ درصد مشتریان ترجیح میدهند خرید خود را از یک وب سایت انجام دهند، نه یک اپلیکیشن.
بیش از نیمی از کاربران، به محتوای شخصیسازیشده علاقه دارند و ۶۳ درصد آنها احتمالاً از شرکتهایی خرید میکنند که توصیههای مرتبطی دربارۀ محصولاتی که به آنها علاقه دارند، برایشان ارسال میکنند.
از هر دو کاربر، یک نفر تمایل دارد از یک اپلیکیشن برای خرید استفاده کند؛ زیرا در این صورت، میتوانند پاداشی (مثل تخفیف برای خرید بعدی) دریافت کنند.
برای اپهای تناسب اندام، سه کاربر معمولی را در نظر میگیریم:
مخاطبان هدف برنامههای سلامت را هم در بیشتر موارد، متخصصان مراقبتهای بهداشتی، بیماران و افرادی تشکیل میدهند که نگران سلامتیشان هستند.
شما میتوانید از همین موارد الگو ببرید تا ببینید اطلاعات چه کسانی را باید جمعآوری کنید. از آمار حوزهٔ فعالیت خودتان را – چه در ایران و با کمک دیتاهای موجود و چه در سطح جهان – برای شناخت مخاطب خود بهره ببرید.
بیشتر بخوانید: بهترین روشهای بازاریابی اپلیکیشن ورزشی و فیتنس در سال ۲۰۲۲
آیا میتوانید پیش از آنکه مخاطب خود را بشناسید، کاری کنید تا هنگام نیاز، به شما و اپلیکیشنی که دارید، مراجعه کند؟ معلوم است که نه!
چون تا آن زمان شما اصلاً اطلاعی از نیاز او ندارید، او را نمیشناسید و علایق و سلایقش را نمیدانید.
شناخت مخاطب هدف اپلیکیشن و در اولویت قراردادن او و نیازش، کلید موفقیت اپ شما برای دستیابی به تناسب محصول با بازار است.
وقتی مخاطبان خود را بشناسید، هر قدمتان را بهخاطر نزدیکی بیشتر به او و رفع یکی از نیازهایش برمیدارید.
به این ترتیب، روابط قوی و بلندمدتی بین مخاطبان و خود ایجاد میکنید و همچنین حس وفاداری و حمایت او را در طول زمان برمیانگیزید.
ما در این مقاله، ۵ مورد از راههای تعیین مخاطب هدف اپلیکیشن را نام بردیم. شما راه دیگری برای این کار سراغ دارید؟ در بخش نظرات برایمان بنویسید.
منابع: