۴ مرحله تدوین پرسونای مخاطب اپلیکیشن که باید طی کنید!
بازاریابی اپلیکیشن یا اپلیکیشن مارکتینگ چیست؟
18 مرداد 1402
بهترین ایده های افزایش نصب اپلیکیشن در سال ۲۰۲۳
18 مرداد 1402
اپلیکیشن من برای کیست؟
در ظاهر سؤال ساده‌ای به نظر می‌رسد؛ ولی در عمل داستان خیلی پیچده‌تر از این حرف‌هاست! شاید همان اول کار بگویید، مخاطب اپلیکیشن من، «دانش‌آموزها» هستند؛ ولی کدام دانش‌آموز؟
دانش‌آموزی که در خانوادهٔ مرفه زندگی می‌کند یا کسی که به‌دنبال یادگیری با کمترین هزینه است؟ اصلاً در کدام مقطع تحصیلی است؟
خلاصه اینکه تدوین پرسونای مخاطب اپلیکیشن جهت و مسیر بازاریابی شما را مشخص می‌کند؛ چطور بنویسیم؟
در این مقاله گام‌به‌گام پیش می‌رویم تا در آخر بتوانیم شخصیت کاربر بالقوهٔ اپلیکیشن را مشخص کنید؛ پس تا آخر با ما همراه باشید.
منظور از پرسونای مخاطب اپلیکیشن چیست؟
پرسونای مخاطب اپلیکیشن، تصویری (پروفایل) خیالی از کاربر ایدئال اپلیکیشن (نمایندهٔ بخش موردنظر) که حاوی اطلاعاتی مثل ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، نقاط درد (مشکلات)، رفتار، علایق و موارد دیگر است.
برای نمونه، تصویر زیر پرسونای اپلیکیشن پخش فیلم است:
کاربر ایدئال کسی است که هم اپلیکیشن شما نیاز او را رفع می‌کند و هم او برای شما بیشترین منفعت را به دنبال دارد.
منظور از بخش چیست؟ اپلیکیشن شما برای تمام بازار ساخته نشده است و فقط بخش (ها) از آن سود می‌برند. برای مثال، اپلیکیشن بارداری برای زنان ۱۸ تا ۳۵ ساله است که به داشتن بچه علاقه دارند. (این یک بخش‌بندی فرضی و ساده است که بر اساس داده، کوچک‌تر و دقیق‌تر می‌شود.)
حالا برویم سراغ مراحل تدوین پرسونا برای بازاریابی اپلیکیشن!
چطور برای اپلیکیشن موبایلی پرسونا بنویسیم؟
در این بخش، ۴ مرحله را با یکدیگر طی می‌کنیم تا در نهایت، شما بتوانید پرسونای مخاطب اپلیکیشن را طراحی کنید. قبل از آن، یک نکته را همیشه به یاد داشته باشید:
پرسونای مخاطب هر اپلیکیشن بر اساس داده نوشته می‌شود و نه فرضیات! به این ترتیب، دیگر خبری از سوگیری‌ها و فرضیات (گاهاً اشتباه) نیست.
مرحلهٔ اول: مشخص کنید به چه داده‌هایی نیاز دارید
قبل از هر کاری و ارسال پرسش‌نامه به همه‌جا، کمی وقت بگذارید و دربارهٔ این موضوع فکر کنید که چه داده‌هایی برای شما مفید است. در ادامه چند معیار مختلف را به شما می‌گوییم که موارد موردنیاز خود را جدا کنید:
- ویژگی‌های جمعیت‌شناختی: سن، جنسیت، محل زندگی، عنوان شغلی، میزان درآمد، وضعیت تاهل و میزان تحصیلات
- ویژگی‌های روان‌شناختی: مشکلات، شکایت‌ها و نیازهای رایج، اهداف شخصی، اهداف کاری، سرخوردگی‌ها، ترس‌ها، باورها و گرایش سیاسی
- ویژگی‌های رفتاری: وب‌سایت‌های موردعلاقه، عادات خرید، میزان استفاده از اپلیکیشن، منابع خبری، رسانه‌هایی که ترجیح می‌دهند، فایده و مزیت موردانتظار، چه کسی در تصمیم‌گیری او نقش دارد
این ۳ ویژگی برای مخاطب بود و در آخر این موارد را برای خودتان مشخص کنید:
- چه مشکلی را حل می‌کنید؟
- کاربران شما بیشترین زمان خود برای انجام چه کارهایی تلف می‌کنند؟ (ساده‌ترکردن زندگی آن‌ها)
- چه ویژگی‌هایی از اپلیکیشن بیشترین تبدیل را به دنبال دارند؟
- ارزش اپلیکیشن شما چیست؟
مرحلهٔ دوم: داده‌ها را جمع‌آوری کنید
حالا که می‌دانید به چه اطلاعاتی دربارهٔ مخاطب هدف اپلیکیشن نیاز دارید، باید مشخص کنید از کجا و چطور می‌توانید آن‌ها را جمع‌آوری کنید.
در مقالهٔ «چگونه مخاطب هدف اپلیکیشن خود را بشناسیم؟»، ۵ راه کاربردی زیر را کامل توضیح داده‌ایم:
- صحبت‌کردن مستقیم با مردم (نظرسنجی، فوکوس گروپ، تماس تلفنی، مصاحبهٔ حضوری و…)
- بررسی فروم‌ها (مثل نی‌نی سایت) و گروه‌های آنلاین
- بررسی رقبا
- بررسی نمونه‌های موردی، پژوهش‌ها و گزارش‌های صنعت
- استفاده از اطلاعات موجود
این مقاله را حتماً مطالعه کنید تا بدانید چه داده‌ای را چگونه جمع‌آوری کنید و سپس به مرحلهٔ سوم بروید.
مرحلهٔ سوم: پرسونای مخاطب اپلیکیشن را طراحی کنید
حالا که داده‌ها را جمع‌آوری کرده‌اید، وقت بگذارید و آن‌ها را تجزیه‌وتحلیل کنید. نقاط اشتراک بین اطلاعات خود را پیدا کنید و هرکدام را برای شخصیت‌های خود کنار بگذارید.
نکته: اگر قرار است فقط یک بخش بازار را هدف بگیرید، نیاز نیست داده‌ها را دیگر جمع‌آوری کنید؛ چراکه فقط به یک پرسونا که نمایندهٔ همان بخش است، نیاز دارید.
شما می‌توانید از هر قالبی برای نوشتن پرسونا استفاده کنید؛ از یک فایل ورد ساده گرفته تا یک تصویر جذاب طراحی‌شده توسط فتوشاپ!
در طراحی به موارد زیر دقت کنید:
- بهتر است یک تصویر برای پرسونا بگذارید؛ نیاز نیست حتماً تصویر واقعی باشد! یک تصویر نزدیک به فرد خیالی خود در گوگل پیدا کنید 🙂
- برای هر پرسونا یک نام بگذارید
- یک سناریو خیالی هم کنار تصویر و نام شخصیت خیالی خود بگذارید؛ این نقل‌قول حاوی مهم‌ترین مشکل پرسوناست که کلید حل آن در دست اپلیکیشن شماست
فرض کنید اپلیکیشنی در زمینهٔ گردشگری طراحی کرده‌اید. هدر پرسونای شما به صورت زیر است:
- تصویر: زن یا مردی جوان در مناطق توریستی یا طبیعت بکر
- نام: مهران، رضا، امیر، سمیرا، مهسا، روژان و…
- سناریو: حداقل ۳ بار در سال سفر می‌روم. سعی می‌کنم مناطقی را کشف کنم که قبلاً به آنجا نرفته‌ام؛ جاهایی که مملو از گردشگر نیست. من تمام‌وقت کار می‌کنم؛ بنابراین زمان کافی برای بررسی تمام مناطق و جاذبه‌های گردشگری و طبیعی مقصد را ندارم. بیشتر اوقات، روی نظر محلی‌ها مثل صاحب رستوران حساب می‌کنم که متاسفانه همیشه خوب نیست!
نکتهٔ بعدی که باید رعایت کنید، گروه‌بندی اطلاعات است. شما قرار است ویژگی‌های مختلف مثل سن، عادات خرید و حتی شکایات و مشکلات کاربر ایدئال را در پرسونا بیاورید؛ پس بهتر است هر بخش تصویر خود را به یکی از آن‌ها اختصاص دهید.
برای مثال، پرسونای اپلیکیشن گردشگری می‌تواند چیزی شبیه این تصویر باشد:
اجازه دهید به این مسئله هم اشاره کنیم که تصویر بالا، فقط یک نمونه است. اگر مرحلهٔ اول را جدی بگیرید، می‌دانید کدام داده به دردتان می‌خورد و همان را در پرسونا می‌آورید.
به‌طور کلی، از افزودن جزئیات غیرضروری و اضافی که هیچ تاثیری در برنامه‌ها و استراتژی‌های بازاریابی ندارند، خودداری کنید.
ممکن است اطلاعاتی که به درد شما می‌خورد، برای دیگر اپلیکیشن‌ها مفید نباشد؛ پس قرار نیست دقیقاً چیزی مثل نمونه‌های ما طراحی کنید.
پیشنهاد: یک بخش از پرسونا را به اهداف، انگیزه‌ها و محرک‌های مخاطب اختصاص دهید تا کارتان در تبلیغات راحت‌تر شود.
نکتهٔ بعدی اینکه پرسونا شخصیت خیالی است؛ ولی نباید اغراق‌آمیز یا به دور از واقعیت باشد! بر اساس داده‌ها، پرسونا را بنویسید و از هرگونه حدس و گمان پرهیز کنید.
مرحلهٔ چهارم: وقت عمل است!
تبریک می‌گوییم! شما پرسونای مخاطب اپلیکیشن خود را نوشته‌اید و حالا نوبت آن است که از آن استفاده کنید. شما حالا دیگر دقیقاً می‌دانید قرار است با چه کسی صحبت کنید؛ پس طراحی کمپین‌های تبلیغاتی و بازاریابی هم راحت‌تر و موثرتر می‌شود.
برای مثال، می‌دانید روی کدام ویژگی اپلیکیشن خود دست بگذارید تا کاربر بیشتری بگیرید؛ این همان چیزی است که دوای درد مخاطبِ هدف اپلیکیشن است!
یک نکته هم در آخر بگوییم و پروندهٔ طراحی پرسونای مخاطب اپلیکیشن را ببندیم ممکن است پس از جمع‌آوری داده‌های بیشتر از طرف خودتان (بررسی رفتار کاربران اپلیکیشن و کمپین‌ها) به این نتیجه برسید که در نوشتن پرسونا اشتباه کرده‌اید. نگران نشوید! برگردید و آن را اصلاح کنید؛ چراکه هرقدر رشد کنید، درک شما از کاربران هم بیشتر می‌شود.
چرا باید این‌قدر به خودمان زحمت دهیم؟ بیایید اهمیت تدوین پرسونا را با هم مرور کنیم.
چرا به پرسونای مخاطب اپلیکیشن نیاز داریم؟
شما نمی‌توانید اپلیکیشنی طراحی کنید و انتظار داشته باشید کاربران هجوم بیاورند! برنامهٔ شما بدون شک برای افرادی با علایق، نیازها، ویژگی‌های جمعیت‌شناختی و رفتارهای مشابه مناسب است؛ هرقدر مخاطب خود را بهتر درک کنید، ارتباط با او هم آسان‌تر خواهد بود.
به‌طور کلی، شما به پرسونای مخاطب خود نیاز دارید تا بتوانید تبلیغی قانع‌کننده بسازید؛ چراکه غیرممکن است کل بازار را بتوانید با یک پیام و تبلیغ جذب کنید!
بد نیست به این هم اشاره کنیم که طبق آمار،
تبلیغات هدفمند رفتارمحور ۲ برابر تبلیغات تصادفی موثرترند.
از طرفی، بخش‌بندی بازار و طراحی پرسونا به شما کمک می‌کند پول و زمان خود را برای بخشی خرج کنید که بیشترین سود را برای شما به دنبال دارد. به نظر شما، آیا منطقی است اپلیکیشن آموزش دروس ابتدایی، برای جذب مدیران ارشد صنعت واردات و صادرات بالای ۵۰ سال تلاش کند؟ این فعالیت چیزی به‌غیر از دودشدن پول به دنبال نخواهد داشت.
آخرین مزیت آن هم این است که نیاز نیست بودجهٔ بازاریابی و تبلیغات خود را بین کانال‌های مختلف پخش کنید. شما دقیقاً می‌دانید مخاطب شما بیشتر در کجا تردد می‌کند و اهل چه فعالیت‌هایی است و روی همان سرمایه‌گذاری می‌کنید. البته درک و شناسایی مخاطب هدف در طراحی اپلیکیشنی جذاب با ویژگی‌ها و امکاناتی که واقعاً به درد مخاطب می‌خورد هم نقش دارد.
تیری در تاریکی رها نکنید!
طراحی پرسونای مخاطب اپلیکیشن به شما کمک می‌کند خیلی سریع مخاطب خود را درک کنید. از طرفی، وقتی کسی در آینده به تیم شما اضافه شود، خیلی زود متوجه می‌شود که قرار است روی جذب چه کسی کار کند.
در این مقاله، ۴ مرحلهٔ طراحی پرسونا را به شما گفتیم. آیا چیزی از قلم افتاده است؟ در بخش نظرات برای ما بنویسید.
